در این مقاله متخصصین شرکت آراژن ویرا ایرانیان در نظر دارند تا شما را با بیماریهایی که از گوسفند به انسان منتقل میشوند، آشنا سازند چرا که این بیماری ها علاوه بر خطرات مالی برای دامداران عزیز خطرات جانی نیز در پی دارد. پس داشتن اطلاعاتی در رابطه با این بیماریها خالی از لطف نخواهد بود. بنابراین در ادامه به بررسی این بیماریها میپردازیم.
تب مالت یا بروسلوز:
یکی از بیماری هایی که از دام آلوده اعم از گوسفند، بز ، گاو و غیره به انسان منتقل می شود تب مالت یا بروسلوز می باشد. عامل این بیماری بروسلا نام دارد. تنها راه از بین بردن عامل این بیماری جوشاندن می باشد مثلا ما اگر شیر را از یک حیوان آلوده دوشیده باشیم می توانیم با جوشاندن شیر عامل این بیماری را از بین ببریم. راه هایی که این بیماری از حیوان به حیوان و از حیوان به انسان سرایت می کند بدین شرح است: ۱) مصرف لبنیات غیر پاستوریزه مثل شیرخام و پنیر تازه ۲) تماس مستقیم با خون و گوشت حیوان آلوده ۳) تنفس هوای آلوده به گرد وخاکی که ادرار یا مدفوع دام آلوده روی آن بوده ۴) تماس با ترشحات دام آلوده ۵) از طریق جفتگیری حیوان نر آلوده با میش و یا بالعکس همچنین، این بیماری می تواند از یک انسان مبتلا به بروسلوز به انسان دیگر سرایت کند. مهمترین نشانه بیماری تب مالت در دام ماده سقط جنین می باشد.
یکسری از علائمی که متوجه می شویم یک انسان به این بیماری مبتلا شده شامل: تب، لرز، تعریق، درد مفاصل، عرق کردن، بی اشتهایی و کاهش وزن، سرفه خشک، گلو درد و یبوست می باشد. معمولا تا چند هفته فرد متوجه بیماری خود نمیشود و بعد از چند هفته علائم ظهور پیدا می کنند.
مهمترین راههایی که ما می توانیم از انتقال بروسلوز یا تب مالت جلوگیری کنیم این است که از مصرف لبنیات خام خود داری کنیم و شیر خام را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بجوشانیم، همچنین، در هنگام تماس با دام از لباس مخصوص، دستکش و غیره استفاده کنیم و در هنگام ورود و خروج به دامداری کفشهای خود را ضد عفونی کنیم. در دامداری ها بهتر است دامداران از واکسن بروسلوز برای پیشگیری از ابتلا دام به این بیماری استفاده کرده و هر چند وقت یک بار از دام ها نمونه خون گرفته و به دامپزشکی جهت تشخیص دام آلوده و حذف آن از گله مراجعه نمایند.
تب کریمه کنگو:
پیکی از بیماریهای ویروسی بسیار خطرناک و کشنده مشترک بین انسان و دام، تب کریمه کنگو میباشد که مخزن این ویروس کنه ها هستند از طریق این کنه ها بیماری به دامها از جمله گاو، گوسفند، بز و سایر حیوانات و انسان منتقل میشود و این حیوانات به عنوان ناقل بیماری به انسان هستند و همچنین، این بیماری از انسان مبتلا به این ویروس به دیگران میتواند انتقال یابد.
این بیماری خطرناک ویروسی میتواند از طریق تماس انسان با ترشحات بدن حیوان آلوده از جمله بزاق، ادرار ، مدفوع و استفراغ و تماس با خون حیوان آلوده منتقل شود. بنابراین، کسانی که حیوان آلوده را به صورت سنتی ذبح می کنند نیز مستعد این بیماری هستند.
کنه ناقل بیماری کریمه کنگو
این بیماری در حیوانات اهلی علائمی از خود بروز نمیدهد. ولی در انسان علائم بیماری به طور متوسط بعد از سه روز خود را نشان میدهد و با علائمی مانند تب شدید، سردردهای شدید، درد در عضلات پشت و پاها، درد در ناحیه چشم، حساسیت به نور، تهوع، درد در ناحیه شکم و استفراغ ، تورم و قرمز شدن در ناحیه صورت، گردن و قفسه سینه ، ضایعات نقطه مانند، کاهش ضربان قلب و کاهش فشار خون همراه است. همچنین، این بیماری با خون ریزی در نواحی مختلف بدن همراه می باشد و در اغلب موارد این بیماری منجر به مرگ افراد مبتلا می شود. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری خطرناک باید نکاتی را مدنظر قرار دهیم از جمله اینکه: ۱) گوشت، قلب، جگر وکلیه دام را نباید به صورت تازه مصرف کرد و باید گوشت را به مدت ۲۴ ساعت و سایر قسمتها را به مدت ۷۲ ساعت در یخچال قرار داد ۲) خرید دام باید از مکانهای مجاز صورت گیرد و ذبح دام بهتر است به صورت سنتی نباشد ۳) در دامداریها بهتر است از حمام ضد کنه و سموم مناسب برای از بین بردن کنهها استفاده شود ۴) در دامداریها بهتر است دامدارها، دامپزشکان و کارشناسان از لباس های مناسب و محافظ استفاده کنند ۵) اگر کنه رویت شد نباید با دست روی بدن دام یا انسان کشته شود. برای این بیماری هیچ گونه واکسنی برای دامها وجود ندارد.
چرخه انتقال بیماری تب کریمه کنگو
بیماری سیاه زخم:
که به آن بیماری شاربن نیز گفته میشود. عامل این بیماری می تواند از طریق تنفس هوای آلوده نیز انتقال یابد. عامل بیماری میتواند از طریق مخاط ، دستگاه تنفس و گوارش فرد را آلوده کند و به ترتیب، منجر به بیماری شاربن پوستی، شاربن تنفسی و شاربن گوارشی شود. شاربن پوستی از طریق تماس با پشم، پوست و گوشت و ترشحات حیوان آلوده و از طریق خراشهای پوستی وارد بدن افراد میشود و در دامدارها و افرادی که به طور مستقیم با دام در تماس هستند بیشتر دیده میشود. شاربن تنفسی از طریق تنفس هوای آلوده ایجاد میشود و در نهایت شاربن گوارشی از طریق مصرف گوشت خام یا نپخته، شیرخام و … وارد بدن انسان میشود. این بیماری به ندرت از فردی به فرد دیگر انتقال مییابد.
حال که تا حدودی با بیماری سیاه زخم یا شاربن آشنا شدیم به بررسی علائم آن میپردازیم. علائم بیماری در شاربن پوستی که رایج ترین نوع این بیماری است فرد علائمی مانند نیش حشرات را بر روی پوست خود مشاهده میکند ولی بعد از گذشت یک تا دو روز جای زخم به حالت تاول درآمده و مرکز زخم به صورت یک نقطه سیاه رنگ در میآید که گسترش مییابد. در نوع تنفسی، علائم این بیماری همانند آنفلوآنزا میباشد. نوع گوارشی هم با تب، درد در ناحیه شکم، تهوع، استفراغ و اسهال همراه است. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری بهتر است دامها به موقع واکسینه شوند و دامداران موظف به رعایت تمامی موازین بهداشتی هستند.
چرخه انتقال بیماری سیاه زخم
کیست هیداتیک:
یکی دیگر از بیماریهای مشترک بین انسان و دام میباشد و در دامداریهایی که سگ نگهداری می کنند از اهمیت برخوردار است زیرا نوعی کرم در روده سگ و سگ سانانی که از قرصهای ضد انگل استفاده نکردهاند وجود دارد و انسان و دامهایی مانند گوسفند و بز با خوردن خوراک و سبزی آلوده به مدفوع سگها به این بیماری مبتلا میشوند. راه پیشگیری از این بیماری رسیدگی به بهداشت سگهای گله و سگهایی که در دامداریها نگهداری میشوند و واکسیناسیون دام ها می باشد.
اکنون که با بیماریهای مشترک بین انسان و دام آشنا شدیم امیدوارم با رعایت بهداشت و واکسیناسیون به موقع دامها از ابتلا و شیوع این بیماری ها جلوگیری کنیم.
